Ekwiwalent za urlop. Sprawdź, kto i kiedy może się o niego ubiegać

Sezon urlopowy w pełni. Osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, w zależności od stażu pracy, mają prawo do 20 lub 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego. A co w momencie, kiedy nie wykorzystasz przysługujących Ci dni wolnych? W takim przypadku możesz liczyć na ekwiwalent pieniężny, będący rekompensatą na niewykorzystanego urlopu. Sprawdź, kiedy i na jakich zasadach możesz go otrzymać.

Kto ma prawo ubiegać się o ekwiwalent?

Rekompensata pieniężna za niewykorzystane dni urlopowe przysługuje tylko pracownikom zatrudnionym w oparciu na umowę o pracę. Nie mają więc do niego prawa osoby pracujące na umowie-zleceniu, umowie o dzieło czy też kontrakcie B2B (choć w tym przypadku zależy to od postanowień zawartych w umowie).

W jakich okolicznościach przysługuje ekwiwalent?

Ekwiwalent pieniężny może dotyczyć urlopu niewykorzystanego w całości lub częściowo. Należy podkreślić, że nie można dobrowolnie zrezygnować z urlopu, oczekując z tego tytułu ekwiwalentu. Co więcej, niemożliwe jest ubieganie się o jego wypłacenie podczas trwania umowy o pracę.

Świadczenie to przysługuje jedynie pracownikom, którzy nie są w stanie wykorzystać wolnych dni, które im przysługują. Jest to zatem po prostu rozwiązanie umowy lub też wygaśnięcie stosunku pracy.

Czynniki wpływające na wysokość ekwiwalentu.

Podczas obliczania wysokości rekompensaty pieniężnej za urlop, należy wziąć pod uwagę, że jego wartość zależy od tzw. współczynnika ekwiwalentu, czyli liczby godzin pracy, jaka w danym roku przypada na każdą osobę zatrudnioną na umowę o pracę. Ta wartość pomaga nam wyliczyć, ile wyniósłby danego pracownika jeden dzień pracy w wybranym roku. W 2019 roku dla osób zatrudnionych na pełen etat wynosi ona 20,92.

Dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, współczynnik urlopowy wynosi:

5,23 dla 1/4 etatu
6,97 dla 1/3 etatu
10,46 dla 1/2 etatu
15,69 dla 3/4 etatu

Co więcej, obliczając wysokość ekwiwalentu, czynniki, które są brane pod uwagę to stałe i zmienne składniki wynagrodzenia. Czynniki stałe to miesięczna pensja obowiązująca w momencie wygaśnięcia lub rozwiązania umowy, natomiast czynniki zmienne to wszelkiego rodzaju dodatkowe świadczenia pieniężne, takie jak premie, prowizje czy płatne nadgodziny. W przypadku tych drugich, w obliczeniach uwzględnia się dane z ostatnich trzech miesięcy trwania umowy i oblicza z tego uśrednioną wartość. W wyniku zostaje uwzględniona także średnia miesięczna świadczeń pieniężnych, przysługujących za okres dłuższy niż jeden miesiąc, takie jak przede wszystkim wszelkiego rodzaju premie kwartalne.

Jak obliczyć wysokość ekwiwalentu?

Aby obliczyć wartość ekwiwalentu, musimy najpierw podzielić sumę miesięcznego dochodu (składniki stałe i zmienne) przez współczynnik urlopowy obowiązujący w danym roku. Uzyskaną wartość dzielimy przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, dzięki czemu otrzymujemy wynik prezentujący ekwiwalent za jedną godzinę pracy. Na końcu wyliczamy, ile godzin urlopu powinniśmy wykorzystać i mnożymy przez uzyskaną wcześniej wartość przysługującą za jedną godzinę pracy.

Jak ubiegać się o ekwiwalent?

Aby otrzymać rekompensatę pieniężną za niewykorzystany urlop podczas trwania stosunku pracy, nie musisz składać żadnych wniosków, ponieważ powinien on zostać wypłacony automatycznie. Jeżeli jednak pracodawca zwleka z uregulowaniem tej należności, wówczas jako pracownik masz trzy miesiące na złożenie stosownego upomnienia. Jeśli nie zrobisz tego w wyznaczonym czasie, sprawa się przedawni i stracisz prawa do ubiegania się o ekwiwalent.

W jakich sytuacjach pracodawca nie ma obowiązku wypłaty ekwiwalentu?

Dzieje się tak w sytuacji, kiedy zarówno pracownik, jak i pracodawca zdecydują się na nową umowę, na podstawie której zatrudniona osoba będzie mogła wykorzysta zaległy urlop.